En geniş anlamda konusunu yaşamsal gerçeklikten alan, insanları ya da hayvanları ya da bir geçmişi, bölgeyi yaşadıkları yer ve ortamlarında gözlemleyip fotoğraflamayı, o yer veya konu hakkında oluşan dökümleri senaryo ya da öyküsel olarak anlatmayı amaçlayan fotoğrafın en etkin ve en zor dallarından biridir.

Amaç, içerik öncelikli fotoğraflar ile bir anlatı oluşturmaktır. Genel olarak ilgi alanı sosyal sorunlar ve konulardır. Belgesel fotoğraf, bugünün sorunlarına tanıklık ederek bu sorunları yansıtma ve  belgeleme ile toplumları bu sorunlardan haberdar ederek çözüm yollarını arama iter. Belgesel fotoğrafçı  bu konuları yaşamın gerçeklerinden yola çıkarak ve gerçeklere sadık kalarak bugünü yarına taşıyarak tarihe ışık tutar.

Belgesel fotoğrafçı, kişilerin kültürlerini, yaşam biçimlerini toplumların içinde bulunduğu tarihsel ve siyasal konumlarını, ortamlarını fotoğrafın teknolojisi ile kendi sanatsal ve ideolojik birikimiyle yorumlayarak görüntüler. Belgesel içerikli fotoğraflarda görsel kuralar ön planda değildir. Ne ise odur, püf noktası farklı bakış açılarıdır.

Çekilen fotoğraflar  konu hakkında bilgi vermeli, insanların ufkunu açmalı, faklı görmeyi ve gözlemlemeyi sağlamalıdır. Belgesel fotoğrafçı aynı zamanda insanlarla kolay iletişim kurabilmelidir.

Belgesel fotoğrafçı konusunu belirler, konu üzerine bir gazeteci mantığı ile yoğunlaşır ve araştırır. Çekim aşaması genelde uzun sürelidir. Belgesel fotoğraf tek fotoğraftan değil, konu bütünlüğünden sapmayan seri fotoğraflardan oluşur.

Belgesel fotoğrafın tarihine bakıldığında ilk örnek olarak 1842 yılında David Octavius Hill ve Robert Adamson’ın çektiği 470 adet İskoç din adamının, İskoçyalı balıkçıların ve subayların fotoğrafları olduğu görülmektedir.

1855-1856 yıllarında Roger Fenton Kırım Savaşı’nı, Matthew Brady ve arkadaşları 1861-1865 yılları arasında Amerikan iç savaşını, John Thomson da 1870’li yıllarda Londra’nın yoksul insanlarını belgelemişlerdir.

Jacob Riis 1880-1890 yılları arasında, Lewis Hine’de 1900’lü yılların başında yoksulların, göçmenlerin ve çocuk işçilerin fotoğraflarını çekmişlerdir.

Belgesel fotoğrafçılık konusunda daha fazla bilgi edinmek için belli zamanlarda verdiğimiz eğitimlerden faydalanabilirsiniz.